Blisko sześćdziesięcioletni wdowiec Maciej Boryna jest jednym z najbogatszych gospodarzy w Lipcach. Mieszka z synem Antkiem, synową Hanką, córką Józką, wychowankiem Witkiem i parobkiem Kubą. Sąsiadka, Dominikowa, namawia go, by znalazł sobie młodą, energiczną żonę. Kobieta nie ma nic przeciwko temu, by została nią jej córka Jagna, jedna z najpiękniejszych dziewcząt we wsi.

Wrześniowa niedziela na wsi. Odświętnie ubrani ludzie podążają do kościoła. U Borynów dochodzi do ostrej wymiany zdań między ojcem a synem.

Boryna przysyła swata. Jagna decyduje się wyjść za gospodarza, choć spotyka się z jego synem. Dominikowa domaga się zapisu ziemi dla córki.

Boryna żeni się z Jagną. Na hucznym weselu w Lipcach brakuje jedynie Antka i Hanki. Oboje przeprowadzili się do nędznej chałupy. Kiedy Józka przynosi im jedzenie, urażony Antek ją wyrzuca.

Zima. Antek z rodziną, wygnany przez ojca, cierpi biedę. Podejmuje pracę w młynie. Wdaje się w awanturę i bije robotnika, który przechwalał się sukcesami u Jagny. Zbliża się Boże Narodzenie.

Jagna wymyka się z domu na spotkania z Antkiem. Boryna domyśla się, że żona go zdradza, ale nie ma dowodu. We wsi pojawia się agitator Roch, który podburza gospodarzy przeciw panom.

Antek coraz częściej zagląda do kieliszka. Zaczyna się wyrąb lasu. Cała wieś z Boryną na czele rusza przeciw drwalom. Wywiązuje się walka. Antek chce zastrzelić ojca, ale zmienia zamiar.

Uczestników bójki zamknięto w kryminale. Kowal czuwa przy łożu teścia w nadziei, że zdradzi, gdzie ukrył pieniądze. Maciej mówi o tym Hance. Jagna rzadko pojawia się przy łożu męża.

Kobiety jadą, by się spotkać z uwięzionymi. Boryna słabnie. Jagna flirtuje z Piotrem i synem organisty. Dziedzic odmawia wstawiennictwa w sprawie uwięzionych chłopów. Hanka rodzi syna.

Hanka ma za złe Jagnie, że interesuje się jedynie rozrywkami. Z więzienia wychodzi większość chłopów, ale Antek tam pozostaje. Boryna spędza dni w łożu ustawionym w sadzie. Umiera na polu.

Po pogrzebie Boryny zaczyna się walka o spadek. Mężczyźni ubiegają się o względy Jagny, jednak jej podoba się syn organisty. Jagna wraca do domu matki, wypędzona przez Hankę i Józkę.

Zostają zwolnieni pozostali chłopi. Antek zaczyna romansować z Jagną. Żandarmi szukają ukrywającego się Rocha. Wraca mąż Tereski. Dowiaduje się o jej związku z Mateuszem, ale wybacza jej.

Roch opuszcza Lipce. Jagna uwodzi kleryka Jasia, który zaczyna się z nią spotykać. Jego matka podburza przeciw niej inne kobiety. Zapada decyzja o wygnaniu Jagny. Broni jej tylko Mateusz.